Van 2004 tot 2014 publiceerde ik zo’n dertig bijdragen aan het kwartaalblad van de Stichting Industrieel Erfgoed Leiden (STIEL), dat de naam StielZ (Stiel-Zaken) droeg. Het gaat daarbij om “de geschiedenis van werkend Leiden”, zoals de brede taakopvatting van de Stichting luidde. Dit in de verleden tijd, omdat de Stichting uiteindelijk in 2023 werd opgeheven, gedeeltelijk vanwege gebrek aan vrijwilligers maar vooral omdat de missie min of meer volbracht was. Industrieel erfgoed is immers tegenwoordig alom erkend als relevante categorie gebouwd erfgoed. Het blad StielZ verscheen in december 2014 voor het laatst.
Mijn artikelen in StielZ bestrijken een grote variëteit aan verdwenen of nog bestaand gebouwd erfgoed: van bollenschuren , de Leidse Ambachtsschool, een oude stoomwasserij tot winkelbedrijven, in het bijzonder (bijna) alle winkels aan de oostzijde van de Steenstraat.
Al deze artikelen zijn als onderdeel van de afzonderlijke complete afleveringen van StielZ terug te vinden op de website van FIEN (Federatie Industrieel Erfgoed Nederland).
Bijgaande illustraties: het begin van de oostzijde van de Steenstraat anno 2006 en een voorbeeld van een omslagpagina van een aflevering van StielZ.
Zie www.industrieel-erfgoed.nl/publicaties/stielz
Wonen en werken op het Noordmanterrein: de directeurswoning.
Jrg 15-1 (maart 2004), blz. 3 – 5
Leidse Sterrenwacht toe aan vernieuwing. Bouwkundig onderhoud historisch pronkjuweel laat te wensen over.
Jrg 15-2 (juli 2004), blz. 3 – 5
In memoriam bedrijfspand Dingjan. Drie eeuwen bleken, stomen en wassen.
Jrg 16-1 (maart 2005), blz. 3 – 5
Kampong Makassar in Oegstgeest en Leiden. Een beleggings- en bedrijfspand als spiegel van lokale en koloniale historie.
Jrg 16-2 (juli 2005), blz. 7 – 10
Eeuwfeest laatste Leidse bollenschuur loopt gevaar. Schets van een familiebedrijf aan de Hoge Mors.
Jrg 16-4 (december 2005), blz. 5 – 10
Ook met erfgoed buiten de singels zorgvuldig omgaan.
Jrg. 16-4 (december 2005), blz. 12 – 13
Ambachtsschool houdt oude glorie in nieuwe functie. Paleis voor Volksvlijt aan Haagweg.
Jrg 17-1 (maart 2006), blz. 3 – 9
Gouden regels en gebouwd erfgoed.
Jrg 17-3 (september 2006), blz. 13 – 15
Een snoepwinkel op de hoek. Steenstraat 6 onder de loep.
Jrg 17-4 (december 2006), blz. 3 – 6
Toeren in Toruń. Leidse historici in Poolse zusterstad.
Jrg 17-4 (december 2006), blz. 13 – 16
[Op website Stichting Stedenband Leiden-Toruń gepubliceerd als Toeren in Toruń: Leidse geschiedenisliefhebbers zien zusterstad.]
Meisjes, dames en dochters van CJamin in Leiden. Jrg 18-1 (maart 2007), blz. 3 – 6
Steenstraat 8: tapperij, slijterij, bijna alcoholvrij.
Jrg 18-4 (december 2007), blz. 6 – 11
Verbod op buitennering hield Oegstgeest en Leiderdorp groen. Anti-industriële tirannie van Leiden in de regio nu verleden tijd.
Jrg 19-2 (juni 2008), blz. 12 – 16
Licht op Steenstraat 10.
Jrg 19-4 (december 2008), blz. 5 – 9
Vaders en zonen Neuteboom: over vuurwerkers van de Grof en voetballers uit roeping.
Jrg 20-1 (maart 2009), blz. 11 – 14
Van bollenbedrijf tot matrassenfabriek (deel 1). Verdwijnend industrieel verleden in de Leidse Vogelwijk.
Jrg 20-2 (juni 2009), blz. 13 – 16
Van bollenbedrijf tot matrassenfabriek (deel 2). Merelstraat 1 A: domein van reclameman Kemperman.
Jrg 20-3 (september 2009), blz. 13 – 17
Van bollenbedrijf tot matrassenfabriek (deel 3 en slot). Einde aan EDEK: stoffeerderij in Leidse Vogelwijk nu stof voor bedrijfsgeschiedenis. Met: Ontbrekende schakel: Leman & Zonen in boter, kaas en …
Jrg 20-4 (december 2009), blz. 9 – 13
Schoonheidskoningin in de Steenstraat. Kasteleinsdochter op 10A schreef geschiedenis.
Jrg 21-3 (september 2010), blz. 7 – 13
Afscheid van Naaimachinecentrum: Steenstraat 12 blijft in volle glorie
Jrg 22-1 (maart 2011), blz. 9 – 14
Fotoparade Steenstraat 12: Naaimachinecentrum.
Jrg. 22-2 (juni 2011), blz. 10 – 11
Directieketen als bijzondere categorie industrieel erfgoed.
Jrg. 22-3 (september 2011), blz. 16 – 21
De Keet van Oud in Sassenheim: neo-industrieel erfgoed onder de rook van Leiden.
Jrg. 22-4 (december 2011), blz. 8 – 11
Van tabakshandel tot belwinkel: 130 jaar Steenstraat 14-16. Deel 1: sigarenwinkeliers en –fabrikanten: over Arie Stijger en Frans Bursch.
Jrg. 23-4 (december 2012), blz. 14 – 20
Van tabakshandel tot belwinkel: 130 jaar Steenstraat 14-16. Deel 2: uit de tabak in de juwelen, van Boerhaave tot Rosine.
Jrg. 24-1 (maart 2013), blz. 13 – 20
Van twee bedrijven naar één: de vele gedaanten van Steenstraat 18-20 [in de gedrukte versie stond per abuis 10-12]. Het oudste winkelwoonhuis aan de oostzijde: een halve eeuw slagerij.
Jrg. 24-3 (september 2013), blz. 14 – 21
Verdwenen middenstand in de Lage Mors. De melkslijterij en melkwinkel van Van Egmond en De Vogel op Tesselschadestraat 8
Jrg. 24-4 (december 2013), blz. 10 – 15
Strijd om de melksanering in Leiden in de jaren vijftig. Hoe de melkslijters hun problemen oplosten.
Jrg. 25-1 (maart 2014), blz. 14 – 19
Drie bijdragen in jrg. 25-2 (juni 2014): Een nieuw Museum in de Lage Mors. Mobiel erfgoed in Leiden (blz. 10) [over Nationaal Ambulance en EHBO Museum]; Verkiezingsfestival in de Meelfabriek (blz. 11) [inleiding op fotoparade op blz. 12 – 13]; en redactie en annotatie van artikel Jan Werts: Melksanering op zijn Brabants. Gemert rond de jaren vijftig [naar aanleiding van artikel over melksanering in Leiden in maartnr 2014] (blz. 14 – 16)
Een Leidse drukker honderddertig jaar. Het verhaal van drukkerij De Bink.
Jrg. 25-3 (september 2014), blz. 8 – 9 [boekbespreking]
Van twee panden naar een: de voorgeschiedenis van Steenstraat 18-20 en de puzzel van de verheling.
Jrg. 25-4 (december 2014), blz. 10 – 17
