De twee gebroeders Köhler – een van hen werd mijn verre voorouder – kwamen in de jaren tachtig van de achttiende eeuw naar Amsterdam vanuit het dorpje Grüningen, zo’n dertig km ten noorden van de grote stad Erfurt, hoofdstad van de huidige deelstaat Thüringen. Grüningen is nu een wijk (Ortsteil) van de gemeente Greussen. (Tot de 18de eeuw viel dit stadje in het graafschap Schwarzenburg-Sondershausen formeel nog onder het keurvorstendom Sachsen.) Het verder betrekkelijk onbekend gebleven Grüningen heeft een plaatsje veroverd in de Duitse literatuurgeschiedenis en romantiek. In het dorpsslot ontmoette de jonge romantische student en dichter Novalis (pseudoniem van baron Georg Friedrich Philipp von Hardenberg, 1772-1801) de plaatselijke schone Sophie von Kühn. Binnen een kwartier was hij smoorverliefd. Het kwam al gauw (1795) tot een onofficiële verloving tussen de 23-jarige “Novalis” en de nog net twaalfjarige Sophie. Helaas stierf zij twee jaar later. Een plaquette aan de muur van de slotkerk in Grüningen herinnert aan deze tragische geschiedenis.
