Waarom vertrok de gelukzoeker Jurriaan Telkamp (geboren circa 1740) circa 1760 uit het stadje Lingen of het daaromheen gelegen Lingenerland naar Holland? Kortom, wat was zijn migratiemotief, wat waren de omstandigheden die vertrek naar het rijkste gewest van de Republiek der Verenigde Nederlanden aannemelijk maakten? We hebben nog geen bewijs, maar het aannemelijkst is dat Jurriaan als lid van een boerenfamilie een marginaal bestaan leidde als Heuerling. In toenmalig relatief armoedig Noordwest-Duitsland, van de Nederlandse grens tot aan Hannover, heerste een systeem dat te maken had met het daar heersend erfrecht en gewoonterecht, waarbij de oudste boerenzoon de boerderij erfde en overige gezinsleden er bekaaid vanaf kwamen. Veelal traden zij toe tot de maatschappelijke groep van de Heuerlinge: als tussengroep tussen de zelfstandige boeren en de boerenknechten verhuurden zij zich in deeltijd aan andere boeren, bleven verder keuterboertjes, vaak, hoe pijnlijk ook, in schuren en andere bouwsels op het terrein van de (voor)ouderlijke boerderij. Een deel van hen werd seizoenarbeider in rijkere al dan niet buitenlandse gewesten, zoals Oost- en Noord-Nederland. En een deel van deze Hollandgänger bleef verderop in de Republiek hangen en monsterde aan bij de vloot of de V.O.C. of vestigde zich er definitief, al dan niet via de draaischijf Amsterdam. Dat laatste was het geval bij Jurriaan Telkamp, die uiteindelijk in Hillegom terechtkwam, waar hij in 1807 overleed. Zie afbeelding titelpagina boek van Lensing & Robben (in mijn bezit) over het Heuerlingswesen in Noordwest-Duitsland, in het bijzonder hoofdstuk 7: Die Hollandgängerei.
